Kształt życia czarnej porzeczki – obfitego krzewu. Zwykła wysokość rośliny wynosi od 1 do 2 m. Na samym początku rozwoju wegetatywnego strzela faszystów i mają bladego koloru. Wzmocnienie brown. Liście czarnej porzeczki długości i szerokości zwykle osiąga 3-5 cm, a największe instancje mogą osiągnąć do 12 cm.

Zarówno liście, jak i owoce czarnej porzeczki wykorzystywane są w fitoterapii Owoce i liście czarnej porzeczki stosuje się powszechnie w medycynie naturalnej. Poznaj właściwości i zastosowanie owoców i liści czarnej porzeczki. Jak zrobić sok z owoców czarnej porzeczki. Na co stosować czarną porzeczkę. Czarna porzeczka to roślina, która ma szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej. Współczesna fitoterapia wykorzystuje przede wszystkim liście tej rośliny. Natomiast z owoców przygotowuje się soki lub leczniczą nalewkę zwaną smorodinówką. Czarna porzeczka w Polsce rośnie dziko w lasach i zaroślach na nizinach. Jest także chętnie uprawiana w przydomowych ogrodach. Inne nazwy czarnej porzeczki to smrodina, smrodynia, smrodyńki – tak nazywano te owoce na Kresach Wschodnich. Owoce i liście czarnej porzeczki – pozyskiwanie i suszenie surowca W celach leczniczych wykorzystuje się głównie liście czarnej porzeczki (Folium Ribis nigri), które zbiera się wiosną i suszy w warunkach naturalnych w cieniu i przewiewie. Czasami w lecznictwie wykorzystuje się owoce czarnej porzeczki (Fructus Ribis nigri), które suszy się w cieniu lub w suszarni ogrzewanej w temperaturze max. 35 st. C. Świeże owoce wykorzystuje się głównie w przemyśle spożywczym do wyrobu marmolad, dżemów, galaretek, syropów itp. >>Przeczytaj też: Porzeczki. Polecane odmiany porzeczki białej, czarnej, czerwonej do uprawy w ogrodzie Autor: GettyImages Czarna porzeczka to jedna z obowiązkowych pozycji w przydomowym sadzie Skład i właściwości liści i owoców czarnej porzeczki W liściach czarnej porzeczki można znaleźć garbniki, pochodne flawonowe ( rutyna), kwasy organiczne, olejek eteryczny i sole mineralne. Natomiast owoce zawierają cukry, kwasy organiczne, kwas cytrynowy, antocyjany, pektyny (rodzaj błonnika) i sole mineralne, obfitujące w bór. Jednak na tle innych owoców leśnych, owoce czarnej porzeczki wyróżniają się wysoką zawartością witaminy C, której w 100 g tych owoców jest cztery razy więcej niż w słynących z tej witaminy pomarańczach. Zastosowanie liści i owoców czarnej porzeczki Odwary z liści czarnej porzeczki stosuje się w stanach zapalnych układu moczowego, zwłaszcza pęcherza moczowego, a także jako łagodny środek moczopędny. Współczesna fitoterapia poleca stosowanie odwarów także w nieżycie żołądka i jelit, gdyż zawarte w liściach garbniki działają przeciwzapalnie, ściągająco i hamują namnażanie się bakterii. Ponadto można je przyjmować w celu poprawy krążenia i pracy serca, a także zlikwidowania obrzęków. Odwary z liści czarnej porzeczki można zastosować także w formie płukanki do jamy ustnej lub okładów na skórę. Wówczas zadziałają ściągająco i przeciwbakteryjnie. Natomiast po sok z owoców czarnej porzeczki można sięgnąć w przebiegu grypy czy przeziębienia, gdyż ma właściwości przeciwwirusowe. W medycynie naturalnej stosuje się go pomocniczo także przy leczeniu migreny i przy ogólnym wyczerpaniu organizmu. Z leczniczych właściwości słynie także smorodinówka – półwytrawna nalewka na owocach czarnej porzeczki. Sok z czarnej porzeczki - do spiżarni na zimę. Przepis na sok z czarnej porzeczki Opłucz i oczyść z szypułek 1 kg czarnych porzeczek i włóż do garnka. Wlej do garnka 2 szklanki wody, zagotuj. Następnie wsyp cukier i mieszaj do momentu, aż się rozpuści. Potem dodaj owoce. Całość gotuj przez 5 minut. Gorący sok zlej przez sitko do wyparzonych butelek lub słoików, szczelnie zamknij i gotuj przez 15 minut. Sok z czarnych porzeczek można przygotować także bez gotowania. Wówczas nie straci cennej witaminy C. Przygotuj duży słoik i układaj w nim warstwami czarne porzeczki. Każdą warstwę przesypuj cukrem (na 5-litrowy słój potrzeba około 1 kg cukru). Następnie przykryj słoik gazą i postaw w ciepłym miejscu na tydzień, aby owoce puściły sok. Po tym czasie zlej sok do butelek, zakręć i odstaw do spiżarki. Sonda Nie każdy go lubi! Czy Tobie smakuje? Tak, bardzo go lubię Tak, ale wolę inne soki Zdecydowanie nie Wysoki krzew dorastający do półtora metra. Późną wiosną na krzakach pojawiają się ogromne zielone liście, a latem na gałęziach powstają owoce o czerwonym kolorze i lekkim pomarańczowym odcieniu. Średnia waga dojrzałych porzeczek wynosi 0,5-0,7 grama. Ilyinka. Porzeczka średnio dojrzewająca, dojrzewająca w drugiej połowie lata. Zdrowe zakupy Spis treści Właściwości lecznicze porzeczki czarnej Owoce porzeczki są cennym elementem diety ze względu na dużą zawartość takich substancji jak witamina C, związki fenolowe i minerały, spośród których wiele działa antyoksydacyjnie. Dzięki temu warto sięgać po te jagody w celu wzmocnienia układu odpornościowego oraz zmniejszenia ryzyka otyłości i przewlekłych chorób dietozależnych, np. układu krążenia i cukrzycy, a nawet nowotworów1. Z kolei głównymi związkami zawartymi w pąkach porzeczki czarnej są olejki eteryczne, charakteryzujące się silną aktywnością przeciwbakteryjną i przeciwgrzybiczą, a także przeciwutleniające i przeciwzapalne fenole (rutyna, epikatechiny i kemferole). Olej z nasion może być dobrym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, tokoferoli i steroli znanych z przeciwmiażdżycowej i przeciwnowotworowej aktywności. I wreszcie ekstrakty z liści ze względu na dużą zawartość różnorodnych związków fenolowych i olejków eterycznych mają właściwości przeciwutleniające oraz unikatowy skład kwasów tłuszczowych o potencjalnej aktywności przeciwnowotworowej, przeciwzapalnej i przeciwdrobnoustrojowej2. Olej z nasion czarnej porzeczki pomaga obniżyć poziom cholesterolu Porównano wpływ oleju z nasion porzeczki czarnej (3 g) i oleju rybnego (2,8 g) na lipidogram kobiet. Suplementację prowadzono codziennie w 2 cyklach po 4 tygodnie. Spożywanie oleju z nasion porzeczki spowodowało korzystne zmiany lipidogramu, wzrost poziomu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz obniżenie stężenia cholesterolu LDL we krwi3. Podobnie w badaniach na królikach wykazano, że antocyjany ekstrahowane z czarnych porzeczek istotnie zmniejszają stężenie całkowitego cholesterolu, LDL oraz VLDL4. Wyciąg z liści czarnej porzeczki dobry na RZS Ekstrakt z liści porzeczki czarnej wykazuje działanie w badaniach modelowych obrzęku kończyny indukowanego karageniną u szczurów. Jego aktywność farmakologiczną porównywano z działaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych – w przeciwieństwie do nich nawet po długotrwałym stosowaniu roślinny surowiec nie powodował zmian krwotocznych5. Wyciąg z liści porzeczki czarnej wykazuje największe zdolności przeciwzapalne (w porównaniu z ekstraktami z pąków i owoców)6. Jednak u 30 pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) również stosowany przez 3 miesiące wyciąg z pąków poprawił ich stan na tyle, że można było zmniejszyć dawki leków z grupy NLPZ7. Właściwości bakteriobójcze i przeciwgrzybicze czarnej porzeczki Olejki eteryczne z pąków porzeczki czarnej mają bardzo silne działanie hamujące wzrost mikroorganizmów, takich jak bakterie Acinetobacter, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginoasa i Staphylococcus aureus. Jeszcze silniej oddziałują na grzyby, takie jak Aspergillus niger i Candida albicans8. Czarna porzeczka dobra na grypę W badaniu z udziałem ludzi wyciąg z porzeczki czarnej zapobiegał wnikaniu wirusa grypy do komórek gospodarza9. Ponadto bogaty skład surowców ( wysoka zawartość witaminy C) pozwala wzmocnić odporność, co daje efekt profilaktyczny. Czarna porzeczka a cukrzyca U ludzi czarna porzeczka korzystnie wpływa na glikemię poposiłkową. W badaniu z udziałem 20 zdrowych kobiet po posiłku składającym się z białego pieczywa spożycie 150 g owoców zmniejszało zapotrzebowanie na insulinę10. Czarna porzeczka wspomaga leczenie alergii W randomizowanym badaniu z podwójnie ślepą próbą z udziałem 28 Japończyków wykazano skuteczność polisacharydu z porzeczki czarnej (CAPS) w leczeniu kataru siennego u osób z IgE-zależną alergią na cedr. CAPS zmniejszał nasilenie takich objawów alergii, jak kichanie, katar, przekrwienie błony śluzowej nosa i świąd oczu11. Czarna porzeczka pomaga w leczeniu jaskry i zaćmy Antocyjany z porzeczki czarnej normalizują stężenie endoteliny-1 u osób z jaskrą, co może poprawiać hemodynamikę krążenia w gałce ocznej i tym samym hamować rozwój choroby. Ponieważ związki te – jak wykazano – kumulują się w tkankach oka, mogą też być skuteczne w leczeniu niektórych schorzeń narządu wzroku, np. jaskry lub krótkowzroczności12. Zastosowanie porzeczki czarnej Napar z czarnej porzeczki Łyżkę liści rośliny zalej szklanką wrzątku, trzymaj pod przykryciem 15 min, odcedź. Pij 2-3 razy dziennie po szklance naparu jako środek przeciwgorączkowy. Odwar 5 dag liści zalej litrem wody i trzymaj na bardzo małym ogniu przez 30 min, nie dopuszczając do wrzenia. Przecedź i ciepłym odwarem zwilż gazę. Przykładaj takie kompresy na owrzodzenia. Kompot z suszonej porzeczki 2 łyżki suszu zalej szklanką wrzątku i trzymaj pod przykryciem w stanie bardzo łagodnego wrzenia 5 min, a następnie 10 min zaparzaj. Pij 3 razy dziennie po szklance płynu. Nalewka z porzeczki Umyj dokładnie 1 kg owoców. By uniknąć goryczki, usuń z nich ogonki. Wsyp do dużego naczynia, lekko rozgnieć, by wypuściły odrobinę soku, pozostawiając jednak 1/3 owoców w niezmienionym stanie. Następnie dodaj ok. 30 dag cukru i zalej całość 0,5 l wódki 40% i 0,5 l spirytusu. Odstaw na 2 tygodnie w ciemne, ciepłe miejsce. Codziennie wstrząsaj słojem, a po upływie odpowiedniego czasu odcedź płyn od owoców, po czym rozlej do butelek lub karafek, filtrując dodatkowo ciecz bardzo gęstym sitkiem. Nalewkę można spożywać po upływie 2 miesięcy. Oczyszcza, poprawia procesy trawienia, wzmaga odporność i niweluje procesy zapalne. Kąpiel Zalej 500 g pąków, gałązek i liści ok. 3-4 l wrzącej wody i gotuj przez 30 min. Następnie zaparzaj przez 10 min, przecedź i wlej wywar do wanny z wodą o temperaturze ok. 37°. Taką aromatyczną, 10-minutową kąpiel możesz brać co drugi dzień przez. ok. 3 tygodnie, aby złagodzić stany zapalne i odżywić skórę. Maseczka z czarnej porzeczki 2 łyżki owoców porzeczki czarnej rozgnieć lub zmiksuj. Dodaj 2 łyżki twarogu i 1 łyżkę oleju z pestek malin. Gotową maseczkę nałóż na twarz. Po ok. 15 min zmyj ciepłą wodą. Porzeczki i olej z pestek malin rozprawią się z przebarwieniami, a twaróg odświeży, rozjaśni i nawilży cerę. Wino z pączków porzeczki czarnej Ok. 20 dag pączków zmiel i zwilż spirytusem. Po 10 min zalej 100 ml białego lub czerwonego wina (nie więcej niż 12% alkoholu) w temperaturze ok. 40°. Odstaw na tydzień, a po tym czasie przecedź. Stosuj 1-2 łyżkę dziennie w stanach osłabienia lub w okresie rekonwalescencji. Ciekawostki na temat porzeczki czarnej Występowanie: pochodzi z obszarów Europy i Azji o umiarkowanym klimacie, w Polsce rośnie w stanie dzikim na całym niżu i w pasie wyżyn. Jest również pospolicie uprawiana. Surowiec: pąki (Ribis nigri folliculos germinaret), nasiona (R. nigri semina), liście (R. nigri folium), owoce (R. nigri fructus). Pora zbioru: najlepszy moment na pozyskiwanie pąków to okres późnej zimy i wczesnej wiosny (styczeń-marzec). Młode liście bez przebarwień powinno się zbierać w okresie kwitnienia (kwiecień-maj), a owoce w lecie (w lipcu i sierpniu). Ważne: czarnej porzeczki nie powinny stosować osoby zmagające się z zakrzepicą, chorobą wrzodową lub zapaleniem żołądka, nadkwaśnością oraz zapaleniem wątroby. Nie należy też łączyć jej z aspiryną. Bibliografia J. Ocul. Pharmacol. Ther. 2013; 29 (5):480-487; J. Agric. Food Chem. 2004; 52(24):7264-7271 Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2018;25,2(115):24-33 J. Nutr. Biochem. 2005; 16(6):353-359 Mol Nutr Food Res 2005; 49:301-308 J. Ethnopharmacol. 1989; (1-2):91-98 J. Agric. Food Chem. 2011; 59 (9):4763-4770 Studia Universitatis “Vasile Goldiș”, Seria Știinţele Vieţii, 2010; 20(3):45-47 Farmacia 2010; 58(6):P735-747 Plos One 2013, 8(5): 1-10; Fukushima J Med Sci 2013, 59:35-38 J Nutr 2013; 143(4):430-436 J Ocul Pharmacol 2013; 29:480-487; Food Sci Technol Int 2013; 48:715-726 Probl Hig Epidemiol 2016; 97(1):14-23 Spis treści Właściwości lecznicze porzeczki czarnej Zastosowanie porzeczki czarnej Ciekawostki na temat porzeczki czarnej Autor publikacji: ARTYKUŁ UKAZAŁ SIĘ W: O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą 2/2021

Krzew porzeczki czarnej osiąga do 2 m wysokości. Kwitnie niepozornymi kwiatkami od kwietnia do maja, a owoce dojrzewają w lipcu. Owoce czarnej porzeczki są oczywiście jadalne na surowo i w ten sposób dostarczamy naszemu organizmowi bogaty zestaw witamin, mikro- i makroelementów, które te owoce posiadają.

Właśnie skończyły się zbiory czarnej porzeczki, więc warto napisać kilka słów o właściwościach leczniczych tej rośliny. Źródło: Google Grafika Czarna porzeczka zawiera: witaminę C. Czarna porzeczka jest jednym z najcenniejszych źródeł tej witaminy. Pół szklanki owoców czarnej porzeczki pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C; witaminę P (rutynę), która zwiększa przyswajanie witaminy C, a także działa przeciwstarzeniowo, uszczelnia naczynia krwionośne i poprawia ich przepuszczalność; witaminy z grupy B, prowitaminę A, witaminę K oraz kwas foliowy;sole mineralne: magnez, fosfor, potas, wapń, żelazo, cynk, bor, jod; antocyjany o działaniu przeciwzapalnym. Są także pomocne w leczeniu miażdżycy i w profilaktyce chorób nowotworowych; pektyny, które neutralizują toksyczne substancje w jelitach. To dzięki pektynom porzeczki świetnie nadają się na przetwory; błonnik, który reguluje pracę jelit i poprawia procesy trawienne; kwasy organiczne. Oprócz tego owoce czarnej porzeczki są małokaloryczne, 100 gram owoców czarnej porzeczki to 60 kalorii.:) Jak widzimy warto pić sok, jeść dżem i galaretki, a od czasu do czasu, można sobie "łyknąć dla zdrowotności" kieliszek porzeczkowego wina czy nalewki. Swoją drogą Diana, przyjaciółka głównej bohaterki w książce Ania z Zielonego Wzgórza, upiła się właśnie winem z czarnej porzeczki ;) ot taka ciekawostka. Źródło: Google Grafika To, że owoce czarnej porzeczki zawierają dużo potrzebnych witamin wie chyba każdy. Jednak mało kto wie, że właściwości lecznicze wykazują także liście! W liściu czarnej porzeczki występują garbniki. olejek lotny, rutyna oraz kwasy organiczne takie jak bor i magnez. Wywar z liści ma wiele zastosowań. Działa moczopędnie, zmniejsza obrzęki, polepsza krążenie. Może przynosić ulgę w sprawach przeziębieniowych, którym towarzyszy gorączka. Jest także lekiem wspomagającym bóle reumatyczne. Wywar z liści czarnej porzeczki można także stosować jako okłady na trudno gojące się rany lub płukać nimi jamę ustną i gardło podczas różnych zapaleń. Jeśli ktoś chciałby poszerzyć swą domową apteczkę o liście czarnej porzeczki powinien zbierać listki młode, wysuszyć je w cieniu, rozłożone cienką warstwą. Liście łatwo brunatnieją i zaparzają się a tego chcemy uniknąć. Po wysuszeniu liście oczyszczamy i odrzucamy te, które zostały porażone i mają rdzawe plamki. Jeśli zaś chcemy wysuszyć owoce, to zbieramy je zaraz po dojrzeniu i suszymy w dość wysokiej temperaturze. Źródło: Google Grafika Przepisy: Napar z liści: Łyżkę liści czarnej porzeczki zalać szklanką wrzątku i trzymać pod przykryciem 10 minut. Pić 2-3 razy dziennie po szklance płynu - działa przeciwgorączkowo. Odwar do użytku zewnętrznego (dobre na żylaki): 5-8 suszonych liści zalać 1 litrem wody. Trzymać na małym ogniu (nie gotować) przez 30 minut. Przecedzić przez gazę. Ciepłym roztworem nasycić gazę i kompres ten przykładać na owrzodzenia żylaków. Czarna porzeczka działa także na nasze ciało. Witamina C i rutyna zawarte w owocach czarnej porzeczki wzmacniają naczynka krwionośne, witamina E przyspiesza procesy odnowy skóry, polifenole zwalczają wolne rodniki i opóźniają procesy starzenia. Dzięki nim skóra wygląda młodo i zachowuje jędrność. Aby poprawić stan skóry można jeść świeże owoce, ale również przygotowywać z nich maseczki i peelingi. A tutaj dwie propozycje podania. Wyglądają smakowicie! :) Źródło: Google Grafika Źródło: Google Grafika Mam nadzieję, że przybliżyłam Wam nieco dobrodziejstwa jakie wynikają z takiej niepozornej rośliny. Jeśli macie chęci i czas możecie przeczytać o innych roślinach, które pojawiły się w serii "Z domowej apteczki" >>KLIK<< Notkę oparłam na stronie: i książce: Zioła i ich stosowanie B. Kuźnickiej i M. Dziak. ________________________________________ A i mam taką małą informację: nie wiem czy zauważyliście ale notki na naszym blogu zazwyczaj pojawiają się o godzinie Dlatego jeśli macie chęć to codziennie (staramy się pisać codziennie) już od 9 zaglądajcie do nas. ________________________________________ Ściskam niedzielnie, ~Paulina Ps. Pojawiła się nowa zakładka "Nasze profile urodowe". Zamieściłyśmy tam cechy naszej skóry i włosów. :
Jak prawidłowo zrobić herbatę z liści czarnej porzeczki dla maksymalnej korzyści? Liście porzeczki mogą być warzone w świeżej i suszonej postaci, bez żadnych dodatków lub wraz z liśćmi malin, wiśni, ziół i nawykowych rodzajów herbaty, czarnej i zielonej. Jedzenie jest dobre tylko nietknięte przez choroby i więdnące surowce.
Porzeczka czarna (Ribes nigrum) – krzew z rodziny agrestowatych o dużych, ciemnozielonych liściach oraz licznych, czarnych owocach. Roślina ta naturalnie rośnie w Europie Środkowej i Północnej oraz w Azji Zachodniej. Obecnie uprawiana jest w różnych zakątkach świata ze względu na swoje słodko-kwaśne owoce. W zielarstwie cenione są również jej liście. Zawierają one szereg ważnych składników aktywnych: garbniki, rutynę, kwasy organiczne, olejek eteryczny i sole mineralne i są szeroko wykorzystywane w medycynie naturalnej. Dawniej po napary z liści czarnej porzeczki sięgano głównie w przypadku osłabienia układu moczowego. Obecnie zalecane są podczas detoksykacji. Liście porzeczki zwiększają potliwość ciała oraz ilość wydalanego moczu. Ponadto pomagają podnieść naturalną odporność oraz dbają o prawidłowe trawienie. Co ciekawe, są one bardziej aromatyczne niż owoce. Napary z nich to wspaniała uczta smakowo-zapachowa. Właściwości prozdrowotne: Wspiera naturalną odporność – wspomaga mechanizmy obronne wobec bakterii, wirusów i grzybów. Wzmaga procesy oczyszczania organizmu: zwiększa potliwość ciała oraz ilość wydalanego moczu. Dba o prawidłowe trawienie. Składniki: Liść czarnej porzeczki 100%. Czarna porzeczka – liście pochodzące z tradycyjnych upraw. Produkt najwyższej jakości! Kraj pochodzenia: Polska. Zalecany sposób użycia: Napar: 1 łyżkę liści zalać szklanką wrzącej wody, parzyć 20 minut pod przykryciem, przecedzić. Sposób przechowywania: Przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci! Przechowywać w suchym i chłodnym miejscu. Chronić przed bezpośrednim światłem słonecznym.
Likier z czarnej porzeczki (na wódce) Aby przygotować likier z czarnej porzeczki w domu, przygotuj następujące składniki: owoce i liście czarnej porzeczki - 1 kg i 6-8 szt. odpowiednio; cukier granulowany - 1 kg; wódka - 1l; woda - 750 ml. Następnie wykonaj następujące czynności: Umieść świeże, całe jagody i posiekane liście Owoce i liście czarnej porzeczki stosuje się powszechnie w medycynie naturalnej. Poznaj właściwości i zastosowanie tych coraz mniej popularnych owoców. Dowiedz się na co stosować czarną porzeczkę i jej przetwory w codziennym życiu. Czarne porzeczki Czarne porzeczki (Ribes nigrum) mają wiele właściwości zdrowotnych. W tradycyjnej medycynie ludowej owoce stosowane są przy anginie i innych infekcjach górnych dróg oddechowych, artretyzmie czy reumatyzmie. Z kolei sok z czarnych porzeczek wspomaga leczenie migreny, problemów żołądkowo-jelitowych czy ogólnego wyczerpania organizmu. Współczesna fitoterapia poleca stosowanie czarnych porzeczek pomocniczo przy niedokrwistości, chorobach dziąseł, skazie krwotocznej, zaćmie, złej krzepliwość krwi, wypadaniu włosów i zębów, a nawet zapaleniu gruczołu krokowego. Z kolei po napary z liści czarnej porzeczki można sięgnąć w celu przyspieszenia procesu wydalania toksyn z organizmu i regulacji pracy nerek. Skład i właściwości owoców czarnej porzeczki Owoce te zawierają cukry, kwasy organiczne, kwas cytrynowy, antocyjany, pektyny (rodzaj błonnika) i sole mineralne. Jednak na tle innych owoców, owoce czarnej porzeczki wyróżniają się wysoką zawartością witaminy C, której w 100 g tych owoców jest cztery razy więcej niż w np. słynących z tej witaminy pomarańczach. Najwięcej substancji biologicznie czynnych zawierają czarne porzeczki świeżo zerwane z krzaka. Zarówno świeże owoce jak i sok z czarnej porzeczki oraz wywar z nich są niezastąpionym źródłem składników odżywczych, witamin i minerałów. Czarna porzeczka wykazuje działanie lecznicze przy: – alergiach w tym alergiach skórnych, – infekcjach dróg oddechowych, – infekcjach i chorobach układu moczowego, – zatruciach pokarmowych, – biegunkach, – chorobach układu krążenia, – stanach zapalnych stawów, – artretyzmie, – reumatyzmie, – wzmacnia tkankę łączną, hamuje proces starzenia, – poprawia wzrok, – wzmacnia odporność, – wykazuje działania oczyszczające (detox) i antynowotworowe. Cukrzyca, miażdżyca, nowotwory- czarna porzeczka na choroby cywilizacyjne Naturalne przeciwutleniacze zawarte w owocach czarnej porzeczki odgrywają także swoją rolę w leczeniu i profilaktyce chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca, miażdżyca, choroby serca czy nowotwory. Stwierdzono, iż przeciwutleniacze wykazują wysoką aktywność wobec większości wolnych rodników i reaktywnych form tlenu. Porzeczka czarna, ze względu na dużą zawartość pektyn redukuje ponadto poziom złego cholesterolu, a wypełniając żołądek, zwiększa uczucie sytości. Czarna porzeczka jest przy tym stosunkowo mało kaloryczna – 100g świeżych owoców dostarcza tylko 60kcal. Dlatego owoce czarnej porzeczki okazują się pomocne w walce z otyłością. Z uwagi na obecność antocyjanów zaleca się spożywanie soku z czarnych porzeczek w diecie przeciwmiażdżycowej. Jaskra jej nie straszna Dowiedziono także, że antocyjany zawarte w owocach czarnej porzeczki mogą stanowić skuteczne uzupełnienie terapii przeciw jaskrze. W randomizowanym, podwójnie zaślepionym, kontrolowanym badaniu przeprowadzonym przez grupę naukowców wzięło udział 38 pacjentów chorych na jaskrę otwartego kąta, którzy byli leczeni kroplami do oczu. Uczestnicy zostali losowo podzieleni na dwie grupy po 19 osób. Pierwsza grupa otrzymywała antocyjany z czarnej porzeczki w dawce 50 mg/dzień, a druga – placebo. Badanie trwało aż 2 lata, a jego wyniki okazały się dość obiecujące. U uczestników otrzymujący antocyjany z czarnej porzeczki zaobserwowano poprawę przepływu krwi w naczyniach gałki ocznej. Wyniki badania wskazują, iż antocyjany zawarte w czarnej porzeczce mogą przyczynić się do poprawy widzenia u chorych na jaskrę. Sawfly. Małe czarne chrząszcze składają jaja na liściach krzewu, a gąsienice zjadają liście aż do żył; jeśli bąk tartaczny mocno rozmnaża się na krzaku, porzeczki mogą pozostać całkowicie nagie. W tym samym czasie tartacznik może oddać do 3 lęgów gąsienic w ciągu jednego lata, co znacznie komplikuje walkę ze szkodnikiem. wymagania glebowe i klimatyczne| sadzenie| odmiany| formy pienne| pielęgnacja| przycinanie| rozmnażanie| zbiór i przechowywanie| choroby i szkodniki Porzeczka czarna Porzeczka jest wieloletnim krzewem dorastającym do 2 metrów wysokości. Jej liście są duże, 3-5 klapowe, ciemnozielone. Na ich spodniej stronie znajdują się liczne, małe gruczoły, które wydzielają bardzo aromatyczne olejki eteryczne, nadające charakterystyczny zapach liściom porzeczki. Kwiaty pojawiają się w kwietniu lub maju. Są małe, zebrane w grona wielokwiatowe, o czerwonych płatkach. Starsze odmiany są obcopylne, co znaczy, że do zapylenia potrzebny jest pyłek innej odmiany, ale pojawia się już coraz więcej odmian samopylnych. Jadalną częścią porzeczki są owoce. Są to małe, czarne, słodkawe lub kwaskowate jagody, bardzo smaczne i zdrowe. Czarna porzeczka jest cennym źródłem witaminy C - zawiera jej najwięcej spośród wszystkich owoców, które możemy uprawiać w ogrodzie w naszej strefie klimatycznej. Zawiera również witaminy A, E i z grupy B. Jest również bogata w minerały, takie jak fosfor, potas i magnez, kwasy organiczne i garbniki. Dzięki zawartości pektyn redukuje poziom cholesterolu i obniża poziom cukru we krwi. Jest też bogatym źródłem antyoksydantów. Za jej właściwości antyoksydacyjne są odpowiedzialne głównie flawonoidy i kwasy fenolowe. Flawonoidy hamują powstawanie w organizmie toksycznych związków oraz spowalniają proces starzenia. Spośród flawonoidów są to między innymi antocyjany i rutyna. Antocyjany znajdują się w skórce, mają właściwości antybakteryjne. Rutyna ułatwia wchłanianie witaminy C, działa też korzystnie na naczynia krwionośne - wzmacnia je, a także zapobiega krwawieniom i żylakom. Ważna jest również należąca do grupy flawonów kwercetyna - wspomaga oczyszczanie dróg moczowych, działa również przeciwalergicznie. Kwasy fenolowe działają przeciwzakrzepowo i przeciwzapalnie. Owoce czarnej porzeczki wzmacniają też nasz układ immunologiczny, są więc przydatne w leczeniu przeziębień. Właściwości lecznicze mają również liście czarnej porzeczki. Przygotowane z nich napary przyspieszają wydalanie toksyn i regulują pracę nerek. Są naturalnym lekarstwem na trudno gojące się rany, a także na ukąszenia owadów, bo zawierają garbniki działające przeciwzapalnie i ściągająco na skórę oraz fitoncydy działające bakterio- oraz grzybobójczo. Porzeczki są bardzo smaczne. Najlepiej smakują świeżo zrywane z krzaków, ale można z nich również robić pyszne soki, dżemy i galaretki, a nawet domowe wino. Można je również mrozić. Jest dosyć łatwa w uprawie, warto wiec posadzić kilka krzaków czarnej porzeczki w swoim ogrodzie. Dzięki temu będziemy mogli cieszyć się smakiem tych zdrowych, wartościowych owoców zrywanych prosto z krzaka. Wymagania glebowe i klimatyczne Porzeczka najlepiej rośnie na glebach gliniastych i gliniasto-piaszczystych, lekko kwaśnych ( o pH 6,0-6,5). Nie jest jednak rośliną zbyt wymagającą, a jej uprawa powinna udać się na każdej glebie ogrodowej, pod warunkiem, że nie będzie zbyt wapienna. Lubi miejsca słoneczne, ale poradzi sobie również na stanowiskach półcienistych. Dobrze, jeśli miejsce przeznaczone pod jej uprawę jest osłonięte od wiatru, ponieważ nie jest do końca odporna na przemarzanie. Ponieważ niektóre odmiany kwitną dosyć wcześnie, już w kwietniu, na wiosenne przymrozki narażone są również jej kwiaty. Ziemia pod uprawę porzeczek powinna być starannie przygotowana, ponieważ krzewy będą rosły w jednym miejscu przez wiele lat. Warto przygotować ją wcześniej. Ważne jest dokładne oczyszczenie terenu z chwastów, zwłaszcza tych wieloletnich, jak perz, powój czy oset, gdyż później trudno będzie się ich pozbyć. W tym celu trzeba dokładnie przekopać glebę za pomocą wideł płaskozębnych, usuwając wszystkie kłaczą i korzenie chwastów. Należy też sprawdzić pH gleby za pomocą kwasomierza i w miarę potrzeb wykonać zabieg odkwaszania lub zakwaszania. Dobrze jest przed sadzeniem wzbogacić glebę w substancję organiczną - można użyć obornika (zarówno przekompostowanego, jak suszonego czy granulowanego), kompostu lub wermikompostu. Można też w sezonie poprzednim wysiać na nawóz rośliny zielone, na przykład gorczycę. Stosowane nawozy należy zawsze przemieszać z wierzchnią warstwą gleby za pomocą wideł lub szpadla. Sadzonki z doniczek możemy sadzić przez cały sezon wegetacyjny. Porzeczki z gołym korzeniem najlepiej sadzić jesienią, ponieważ szybko rozpoczynają wegetację i wiosną mogłyby nie zdążyć się ukorzenić. Jeśli nie zdążymy, wiosną sadźmy je najszybciej, jak to będzie możliwe, gdy tylko gleba rozmarznie i obeschnie. Krzewy sadzimy około 5-10 cm głębiej, niż rosły w szkółce. W ciągu lata z części pędów, które zostały przysypane ziemią, wyrosną nowe korzenie, więc dzięki głębszemu sadzeniu wzmacniamy system korzeniowy roślin. Po posadzeniu ziemię wokół roślin obciskamy i podlewamy. Sadzonki powinny być zdrowe i mieć co najmniej trzy pędy. Bezpośrednio po posadzeniu przycinamy je bardzo krótko, tuż nad ziemią, pozostawiając po 2-3 pąki. Z pozostawionych pąków i z szyjki korzeniowej wyrośnie kilka silnych pędów jednorocznych, które będą stanowiły szkielet krzewu. Aby krzewy miały wystarczającą ilość miejsca, a nam łatwo było zbierać owoce, powinny być posadzone w rządkach odległych od siebie o około 2 m, a między krzewami w rządku o 1,2 m. Można porzeczki sadzić również pojedynczo, nawet na rabatach mieszanych, w połączeniu z roślinami ozdobnymi. Odmiany Jest wiele odmian czarnej porzeczki, które możemy uprawiać w naszych ogrodach, więc możemy wybrać takie, które najbardziej nam odpowiadają. Różnią się one terminem owocowania, smakiem owoców, odpornością na choroby i przemarzanie. Do odmian uprawianych w naszym kraju należą między innymi: Triton, Titania, Tisel, Tiben, Ojebyn, Ceres czy Ruben. Formy pienne Oprócz popularnych, krzaczastych form porzeczek w sprzedaży są obecnie dostępne również formy pienne. Są one wyprowadzone w pień lub szczepione wysoko na pędzie. Takie krzewy z powodzeniem możemy uprawiać nawet w małych ogródkach, gdzie na duże krzaki nie byłoby miejsca. Możemy pod nimi posadzić inne rośliny, na przykład niskie byliny lub krzewinki okrywowe. Formy pienne można również uprawiać w donicach. Formy pienne pielęgnujemy tak samo, jak krzaczaste, podobnie przycinamy również koronę. Należy jednak w ich przypadku pamiętać, aby po posadzeniu wbić obok palik i przywiązać do niego porzeczkę. Korona może bowiem zbyt obciążać krzew i powodować jego przechylanie się lub nawet złamanie, zwłaszcza w okresie owocowania - jest wtedy sporo cięższa. Pielęgnacja Ściółkowanie Dobrze wpływa na wzrost i rozwój krzewów. Można ściółkować krzewy agrotkaniną, agrowłókniną lub wysypać korą sosnową. Porzeczka lubi wilgoć w glebie, a ściółka ogranicza parowanie wody i dłużej utrzymuje wilgotną glebę. Hamuje też wzrost chwastów. Odchwaszczanie Jeśli nie stosujemy ściółki, musimy zadbać o regularne odchwaszczanie gleby wokół krzewów. Możemy wyrywać je ręcznie lub użyć motyczki lub kultywatora, który dodatkowo spulchni glebę. Nawożenie Porzeczki w trakcie uprawy możemy zasilać nawozami organicznymi (obornik, kompost, wermikompost) lub mineralnymi. Pamiętajmy, że porzeczka jest wrażliwa na chlorki, więc stosujemy tylko nawozy ich nie zawierające. Można skorzystać z nawozów specjalnie przeznaczonych do nawożenia krzewów owocowych, które mają odpowiednio dobrane i zbilansowane składniki. Tutaj znajdziesz informacje o stosowaniu wieloskładnikowych nawozów mineralnych. Podlewanie Porzeczki mają dosyć duże wymagania wilgotnościowe. Możemy monitorować wilgotność gleby za pomocą wilgotnościomierza i w miarę potrzeb podlewać krzewy. Do podlewania najlepiej używać deszczówki, którą możemy zbierać w specjalnych beczkach czy pojemnikach. Trzeba jednak pamiętać, żeby nie zalać zbyt mocno roślin, ponieważ utrudnia to dostęp powietrza do korzeni i może spowodować ich uszkodzenie. Zasady prawidłowego podlewania roślin w ogrodzie Przycinanie Pierwsze cięcie porzeczek wykonujemy tuż po posadzeniu. Przez kolejne 2-3 lata krzewów można nie ciąć, a usuwać tylko pędy bardzo cienkie, połamane lub chore. Od czwartego roku , gdy krzewy już w pełni owocują, należy co roku wykonywać cięcie odmładzające. Porzeczka najlepiej owocuje na pędach jednorocznych i dwuletnich, zarówno tych, które wyrosły u podstawy krzewu, jak i będących bocznymi odgałęzieniami pędów starszych. Powinniśmy wycinać wszystkie pędy czteroletnie, a pozostawić na krzaku 4-6 najsilniejszych pędów jednorocznych, i po 3-5 pędów dwu- i trzyletnich. Za pomocą sekatora wycinamy całe pędy tuż nad ziemią. Cięcie możemy wykonać zaraz po zbiorach lub w terminie późniejszym - jesienią, zimą lub wczesną wiosną. Na bieżąco należy usuwać pędy leżące na ziemi, obumarłe, porażone przez choroby i szkodniki, a także nadmiernie zagęszczające krzew. Jeśli zdarzy nam się zaniedbać cięcie i krzew będzie nadmiernie zagęszczony i zaniedbany, trzeba jednorazowo usunąć nawet połowę pędów. Rozmnażanie Porzeczkę możemy rozmnażać za pomocą zdrewniałych sadzonek lub odkładów. W przypadku rozmnażania z sadzonek, pobieramy je jesienią. Wybieramy i wycinamy najsilniejsze pędy, które przechowujemy do wiosny w chłodnym, suchym miejscu, na przykład w piwnicy lub w zacienionym, osłoniętym miejscu na zewnątrz. Aby sadzonki przetrwały, najlepiej zadołować je w piasku, który musimy utrzymywać w ciągłej wilgoci. Sadzonki powinny mieć około 20 cm. Wiosną wkładamy je do gruntu tak, aby na powierzchni był widoczny najwyższy pąk. Przy rozmnażaniu z odkładów należy wybrać zdrowy, jednoroczny pęd, rosnący nisko nad ziemią. Przyginamy do go ziemi, zagłębiamy w wykopanym wcześniej płytkim rowku i przysypujemy ziemią. Pęd można przytwierdzić do podłoża za pomocą wygiętego drutu. Przed zasypaniem można pęd naciąć i posypać preparatem przyspieszającym ukorzenianie, tak zwanym ukorzeniaczem. Przez cały sezon należy regularnie podlewać odkłady. Jesienią sprawdzamy, czy wytworzyła się dostateczna ilość korzeni. Jeśli tak, odcinamy pęd od rośliny macierzystej i sadzimy go w nowym miejscu. Jeśli korzenie są zbyt małe, trzeba pozostawić pęd na kolejny sezon i odciąć go dopiero następnej jesieni. Zbiór i przechowywanie Zbiory najwcześniejszych odmian porzeczki rozpoczynamy zwykle w pierwszej połowie lipca. Zbieramy je, gdy osiągną pełną dojrzałość - co najmniej 95% owoców powinno mieć kolor typowy dla danej odmiany, a pozostałe 5% zmienić kolor z zielonego na różowy. Owoce zrywamy wraz z szypułkami, całymi gronami. Po osiągnięciu dojrzałości owoce mogą przez jakiś czas pozostawać na krzewach, zbieramy je wtedy do bieżącego spożycia. Nie należy jednak przetrzymywać ich na krzakach za długo, ponieważ wtedy łatwo zgniatają się w trakcie zbioru, a także obsypują się. Po zbiorze można przechowywać je przez kilka tygodni w chłodnym miejscu. Choroby i szkodniki Porzeczki są narażone na działanie różnego rodzaju chorób i szkodników. Do ich zwalczania używamy zwykle różnego rodzaju preparatów naturalnych lub chemicznych. Pamiętajmy, aby zawsze środki te stosować zgodnie z zaleceniami na etykiecie. Do najczęstszych chorób i szkodników czarnej porzeczki należą: Choroby: rewersja porzeczki czarnej antraknoza liści porzeczek biała plamistość liści porzeczek rdza wejmutkowo-porzeczkowa mączniak agrestu szara pleśń Szkodniki: wielkopąkowiec porzeczkowy przędziorek chmielowiec pryszczarek porzeczkowiak liściowy pryszczarek porzeczkowiec pędowy pryszczarek porzeczkowiak kwiatowy przeziernik porzeczkowiec zwójka różoweczka krzywik porzeczkowiaczek mszyce (porzeczkowa, porzeczkowo-czyściecowa) opuchlak truskawkowiec . 254 302 474 279 395 477 452 280

liście czarnej porzeczki na żylaki